…οι ματιέρες των επιφανειών και το συντακτικό των σχεδιαστικών περιγραμμάτων, οι έννοιες της οντογένεσης, της διαχρονικότητας, του αρχέτυπου.
Οντογονία / Οντογένεσης
του Χάρη Καμπουρίδη, 16.11.92
Α. η εξέλιξις του ατόμου από της πρώτης καταβολής
μέχρι της πλήρους αυτού διαπλάσεως
Β. (καθ’ υπόθεσιν) τρόπος της παραγωγής των επί της γης
οργανικών όντων, (Λεξικό Δημητράκου)
Ποιά εντύπωση μπορεί να δίνουν σ’ ένα αγνό ανθρώπινο βλέμμα, οι αρχέτυπες βιόμορφες φιγούρες -δέντρα, πτηνά, ζώα; Πώς αισθάνεται απέναντί τους ένα παιδί λ.χ. ή ένας (καθ’ υπόθεσιν) πρωτόγονος, ή ένας καλλιτέχνης; Τι μορφοπλαστικές αξίες υπάρχουν στην επιφάνεια ή στην κατασκευαστική πλοκή τους;
Τα παιδιά αγαπούν τις ζωντανές φυσικές μορφές, όχι όμως τις απόκοσμες. Το μαρτυρούν τα εικονογραφημένα κόμικς που διαβάζουν. Οι πρωτόγονοι ζωγράφιζαν στα τοιχώματα των σπηλαίων όπου ζούσαν, μα ήταν φιγούρες σύγχρονες τους. Στην Αναγέννηση, ο Ιερώνυμος Μπος μας τρομάζει με τα φανταστικά βιόμορφα συμπλέγματά του, μαρτυρώντας την δεισιδαιμονία μιας εποχής που έφευγε. Οι σύγχρονοι υπερρεαλιστές ζωγράφοι δίνουν συχνά σε ανθρώπινες φιγούρες βιόμορφες παραλλαγές. Οι καλλιτέχνες της άρτε πόβερα χρησιμοποιούν κατασκευαστικές τεχνικές που θυμίζουν φωλιές ζώων. Στην αφαίρεση, η αναζήτηση της ανθρώπινης μορφοπλαστικής ιδιοτυπίας φθάνει σε τέτοιο βάθος που οι ζωγραφικές επιφάνειες μοιάζουν πολλές φορές με άναρθρα σκαλίσματα. Ποιο βλέμμα και ποια ψυχική διάθεση μας προτείνουν τα έργα της Αννίτας Αργυροηλιοπούλου;
Ο θεατής αντικρύζει τρισδιάστατες κατασκευές και μερικά τελάρα που απεικονίζουν δέντρα, έμβρυα, πτηνά, έντομα, προϊστορικά ζώα. Σε πολλά απ’ αυτά το κύριο θέμα είναι οι αδρές κατασκευαστικές τους γραμμές που δίνονται επιγραμματικά, σαν αφαιρετικές πλαστικές έννοιες. Σ’ άλλα, οι αναλυτικές μορφικές λεπτομέρειες της επιφάνειας, είναι το κύριο θέμα, σαν να πρόκειται για κάποια μικροσκοπική μεγέθυνση. Ένα πτερύγιο φανταστικού πετούμενου, ένα δέντρο γεμάτο νευρικές διακλαδώσεις. Παλιότερα εξέθετε και τεράστιες σαύρες ή πτηνά με μακρύ λαιμό, κι είχε κανείς τότε την αίσθηση από σύγχρονο κόμικ φαντασίας ή (στα δικά μου μέτρα οπτικών αναμνήσεων) από εικονογράφηση στο «Ταξίδι στο Κέντρο της Γης» του Ιουλίου Βέρν. Η Αννίτα όμως επιμένει πολύ στη σχεδιαστική τους κατασκευή («Σχέδιο στο Χώρο») και ανησυχεί μήπως ένα επιπόλαιο βλέμμα θεωρήσει τα έργα της ως μνήμη των εικονογραφημένων της γενιάς της. Το χρώμα έχει μικρό ρόλο, δεν της χρειάζονται μάλλον οι συναισθηματικοί συμβολισμοί. Για την ίδια έχουν σημασία οι ματιέρες των επιφανειών και το συντακτικό των σχεδιαστικών περιγραμμάτων, καθώς και οι έννοιες της οντογένεσης (το λεξικό υποδεικνύει και την συνώνυμη λέξη: οντογονία), της διαχρονικότητας, του αρχέτυπου.
Η Αργυροηλιοπούλου, προτιμά τα μετρημένα βήματα στις εκθεσιακές εμφανίσεις της. Ο κόσμος της είναι φαντασιακός, μα η εικαστική διαμόρφωσή του είναι σχεδόν βιωμένη, ρεαλιστική. Η χειροτεχνική επιμέλεια και επιδεξιότητα φαίνονται παντού, μαζί με την ευαισθησία της. Πώς γεννιέται μια ζωντανή μορφή; μοιάζει ν’ αναρωτιέται ο θεατής μαζί της, παρατηρώντας είτε τον παλμό των επιφανειών ή την λιτότητα των σχεδιαστικών επισημάνσεων. Η Αννίτα ξεκίνησε ένα ενδιαφέρον ερευνητικό ταξίδι που κερδίζει το ενδιαφέρον και την συμμετοχή μας.
1993 (Αίθουσα Τέχνης Μέδουσα +1)